Bodem van het Jaar sinds 2021

Elk jaar kiest de Nederlandse Bodemkundige Vereniging een Bodem van het Jaar, met als doel de belangstelling voor de bodem in Nederland op een positieve manier aan te wakkeren. Hoe is dat initiatief ontstaan?

Sinds 2005 kiezen onze oosterburen een Boden des Jahres oftewel een Bodem van het Jaar. Een speciaal daarvoor opgericht curatorium leidt de verkiezing in goede banen. De bodemkundige verenigingen in Duitsland hebben daarbij een belangrijke stem. Eind 2007 sloot Oostenrijk zich bij dit initiatief aan. In 2011 volgde ook Zwitserland, dat zijn onafhankelijkheid bewaart, maar dezelfde bodem kiest. Bodemkundige verenigingen uit de drie landen grijpen de jaarlijkse verkiezing aan om aandacht te vragen voor de Boden des Jahres, de kwetsbaarheid van de bodem in het algemeen en de noodzaak die te beschermen. Ook in Polen kiest men jaarlijks een Bodem van het Jaar.

Er waren twee voorbodes voor het besluit om ook in Nederland een Bodem van het Jaar te kiezen. Bij de vijfenzeventigste verjaardag van de Nederlandse Bodemkundige Vereniging werd de meest kenmerkende bodem van Nederland gekozen. Dat was de Enkeerdgrond, een bodem  met een verhaal! En in 2021 werd een minilakprofielenwedstrijd georganiseerd.

In 2021 besloot het bestuur van de Nederlandse Bodemkundige Vereniging ook in Nederland een verkiezing van de Bodem van het Jaar te organiseren. De eerste Bodem van het Jaar werd in 2022 bekend gemaakt. De vereniging pakt het anders aan dan de genoemde landen. Leden van de vereniging worden opgeroepen een passende foto van een bodem in te sturen, vergezeld van een wervende tekst. Een onafhankelijke jury kiest een winnaar, op basis van de kwaliteit van de foto en van het verhaal. De winnaar wordt op Wereldbodemdag bekend gemaakt. De jury interviewt de winnaar en publiceert het resultaat in Vakblad Bodem. Ook wordt een excursie georganiseerd waarbij de winnende bodem centraal staat.

Sinds 2024 wordt ook een World Soil of the Year oftewel een Wereldbodem van het Jaar gekozen, onder auspiciën van de International Union of Soil Sciences. De hierboven al genoemde jury adviseert het bestuur van de Nederlandse Bodemkundige Vereniging over de Nederlandse inzending voor deze internationale verkiezing. De eerste World Soil of the Year was een Calcic Chernozem oftewel een kalkhoudende zwarte aarde uit Moldavië.