Internationale Bodemkundige Vereniging (IUSS) (1924)
Rubriek: instituten
Door: Alfred Hartemink
De Internationale Bodemkundige Vereniging werd opgericht in 1924 in Rome. Het voornaamste doel van de vereniging was om te komen tot gestandaardiseerde methodes van grondanalyse en classificatie. Iedere vier jaar houdt de vereniging een Wereldbodemcongres en thans zijn er meer dan 50.000 bodemkundigen lid. De vereniging heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling en promotie van bodemkunde als wetenschappelijke discipline. Nederlandse bodemkundigen zijn nauw betrokken geweest bij de oprichting van de vereniging en hebben sindsdien een leidende rol gespeeld.
Systematisch wetenschappelijk bodemonderzoek begon min of meer in het midden van de negentiende eeuw. Er was een groot verschil van inzicht in hoe bodems ontstonden, bestudeerd en in kaart gebracht moesten worden. Er was een groep die vanuit de geologie voortkwam (agro-geologie) en tot die school behoorde prof. dr. J. van Baren in Wageningen en een groep die vanuit de chemie de bodem bestudeerde. Tot die groep behoorden onder meer dr. D.J. Hissink en prof. dr. E.C.J. Mohr. Het bijeenbrengen van beide groepen zorgde ervoor dat de bodemkunde een onafhankelijke, wetenschappelijke discipline werd.
Hongaarse bodemkundigen organiseerden in 1909 het eerste agro-geologische congres alwaar er veel werd gediscussieerd over bodemgenese, bodemdiversiteit en vooral over bodemclassificatie. Het volgende congres werd gehouden in 1910 in Stockholm en het duurde tot 1921 voordat Dr. D.J. Hissink de Europese bodemkundigen weer bijeenbracht. Er werd een voorbereidend congres gehouden in Praag in 1922 en in 1924 werd in Rome de Internationale Bodemkundige Vereniging (ISSS – International Society of Soil Science) opgericht.
Op het oprichtingscongres in Rome waren 463 deelnemers en aanbevelingen van het congres waren: uniforme methodes van grondanalyse, definitieve nomenclatuur voor bodemclassificatie, een Europese bodemkaart (schaal 1:500.000), bodemonderzoek starten in landen waar dat nog niet was gebeurd en het promoten van bodemkundige vakken op middelbare scholen. In Rome werden zeven wetenschappelijke commissies ingesteld (natuurkunde, scheikunde, biologie, classificatie, cartografie, plantenfysiologie en bodemkunde). De verenging ondersteunt al het bodemkundig onderzoek en onderwijs over de gehele wereld en organiseert congressen en conferenties, publiceert nieuwsbrieven en tijdschriften en werkt samen met andere wetenschappelijke organisaties. De doelstellingen van de vereniging, activiteiten en structuur zijn door de jaren heen niet veel veranderd. Activiteiten die de ISSS onder meer initieerde en ondersteunde zijn de FAO Wereldbodemkaart (schaal 1:5 miljoen) waarvan de 19 kaartbladen verschenen tussen 1970 en 1981 en de oprichting van het ISRIC in Wageningen.
Iedere vier jaar organiseert de vereniging een Werelbodemcongres en in 1950 vond het congres plaats in Amsterdam, met prof. C.H. Edelman als president. Bij die gelegenheid is er zeer veel communicatie over en weer geweest tussen Nederlandse en buitenlandse bodemkundigen en tot deze ontmoetingen zijn veel internationale projecten uit de jaren ’50 en ‘60 terug te herleiden. De positie van de Secretaris Generaal werd bekleed door dr. D.J. Hissink (1924-1950), prof. dr. ir. F.A. van Baren (1950-1975), dr. W.G. Sombroek (1978-1990); plaatsvervangend Secretaris Generaal waren prof. dr. ir. P. Buringh (1956-1974), drs. J.H.V. van Baren (1990-2002) en dr. A.E. Hartemink (2002-2010).
In recente jaren is de unie minder monodisciplinair geworden en is er meer aandacht gekomen voor brede onderzoeksthemas’s zoals klimaat, voedselproductie en water. Sinds 1998 is de Internationale Bodemkundige Vereniging een unie van nationale bodemkundige verenigingen (International Union of Soil Sciences- IUSS) en heeft meer dan 50.000 leden.